Slang met kameleon-achtige kenmerken

18juli2007
In Borneo is een slang ontdekt die spontaan van kleur kan veranderen. De slang heeft de naam Kapuas modderslang gekregen. Deze nieuwe slangensoort is ontdekt in het regenwoud in het zogenaamde ‘Hart van Borneo’. Dit is een bergachtig gebied van ongeveer 220.000 km2 groot. Het regenwoud is hier nog relatief onaangetast.
Volgens het Wereld Natuur Fonds i dit één van de belangrijkste schatkamers van de natuur wereldwijd.
Sommige reptielsoorten kunnen van kleur veranderen. De kameleon is hier een bekend voorbeeld van. Dit fenomeen is nog maar heel zelden bij slangen opgemerkt en wetenschappers hebben er tot op heden geen enkele verklaring voor. De ontdekker van de slang is dr. Mark Auliya, een Duitse reptielexpert bij het 'Zoologisches Forschungsmuseum Alexander Koenig'. Hij is tevens adviseur van het Wereld Natuur Fonds. “Ik plaatste de roodbruine slang in een donker emmertje. Toen ik het dier er enkele minuten later uithaalde, was het bijna helemaal wit gekleurd”, aldus dr. Auliya. Dr. Auliya verzamelde twee giftige exemplaren van deze slangensoort, elk een halve meter lang, in het moerasgebied rond de Kapuas rivier in het Betung Kerihun National Park. Dit park is gelegen in Kalimantan, het Indonesische gedeelte van Borneo. De nieuw ontdekte slangensoort is Kapuas modderslang gedoopt.
De slang behoort tot de familie van de Enhydris die 22 soorten telt. Slechts twee soorten daarvan zijn wijdverspreid. Alle andere soorten hebben een zeer beperkt verspreidingsgebied. Volgens wetenschappers zou de nieuwe slangensoort enkel in het gebied rond de Kapuas rivier voorkomen.
In de afgelopen tien jaar werden op Borneo 361 nieuwe dier- en plantensoorten ontdekt: 260 insecten, vijftig planten, dertig zoetwatervissen, zeven kikkers, zes hagedissen, vijf krabben, twee slangen en een pad. Veel ontdekkingen zijn nog niet in de wetenschappelijke literatuur verschenen dus dit is een voorzichtige schatting. Diverse diergroepen, zoals vleermuizen en andere nachtdieren, zijn bovendien nog niet goed bestudeerd. De vondst van nieuwe soorten komt overeen met gemiddeld drie soorten per maand op een oppervlakte die zeventien keer zo groot is als Nederland.
Volgens Miriam van Gool van het Wereld Natuur Fonds komen er op Borneo een uitzonderlijk aantal endemische (soorten die alleen in een bepaald gebied leven) planten (circa 6.000), vogels (39), zoogdieren (44) en vissen (160) voor. “Die soortenrijkdom is niet alleen goed voor de natuur, ook mensen kunnen profiteren van de vele bosproducten en diensten die zo’n rijk bosgebied levert, bijvoorbeeld via duurzaam toerisme. Maar het eiland staat nu onder zware druk door massale houtkap en palmolie-exploitatie – onder meer voor de westerse markt. Als we niet uitkijken sterven unieke soorten uit, nog voor we ze ooit ontdekt hebben!”
Maar er is hoop. De regeringen van Indonesië, Maleisië en Brunei schaarden zich onlangs formeel achter het ‘Hart van Borneo-initiatief’, een gezamenlijke inspanning om één van de belangrijkste natuurgebieden ter wereld voor toekomstige generaties te behouden.