Vogelnavigatie

11november2009
Hoe vogels in de lucht navigeren, bijvoorbeeld bij de trek, is een grote vraag. Een groep Duitse onderzoekers heeft deze vraag proberen te beantwoorden. Het lijkt erop dat vogels magnetische velden 'zien' met behulp van hun ogen.
Dat het magnetische veld van de aarde een rol speel bij de navigatie is al langer bekend maar hoe de vogels het aardmagnetisch veld waarnemen is niet duidelijk. Twee theorieën zijn gangbaar. De ene theorie gaat ervan uit dat magnetoreceptoren bovenin de bek een rol spelen. De informatie gaat via de nervus ophthalmicus naar de hersens. Volgens de andere theorie wordt het magnetische veld gezien via radicale fotopigmenten in de ogen en wordt dit verwerkt in cluster N, een gespecialiseerd gebied in de voorhersenen wat nacht-actief is.
De onderzoekers van de Universiteit van Oldenburg knipten bij roodborstjes ofwel de nervus ophthalmicus door ofwel beschadigden het cluster N. Wanneer de nervus ophthalmicus beschadigd was konden de roodborstjes nog gewoon navigeren met gebruik van magnetische velden. Bij een beschadiging in cluster N daarentegen, was de navigatie met behulp van het magnetische veld verstoord. De roodborstjes konden nog wel navigeren behulp van de zon en de sterren.

Resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in de wetenschappelijke tijdschriften. Nature en New Scientist.