Monopolie over kokosnoten

13oktober2010
Bron: scientias.nl, foto: J.M. Garg
Een resusaap heeft het monopolie over de kokosnoten op het eiland waar hij leeft, omdat hij als enige is staat is om de kokosnoten open te maken. De resusaap werd bestudeerd vanwege zijn grote neus maar verbaasde de onderzoekers nog meer door zijn gedrag.
Pinocchio leeft op het eilandje Cayo Santiago, een klein eiland ten oosten van Puerto Rico, samen met nog zo’n 1000 vrij levende resusapen. Deze populatie wordt al jaren uitgebreid bestudeerd en de meeste kennis over resusapen is afkomstig van deze populatie.
Pinocchio kan goed overweg met de kokosnoten op het eiland. Hij zorgt er eerst voor dat de kokosnoot in de haven komt door de kokosnoten daar met voorzichtige onderhandse worpen heen te gooien en rollen. Resusapen lopen meestal op vier poten, dus hij kan de kokosnoot niet makkelijk vasthouden. Eenmaal in de haven kiest de aap een cementen dok uit, wat het platste en hardste oppervlak op het eiland is. Dan gooit hij met een onderhandse worp de kokosnoot in de lucht. Door op zijn achterpoten te gaan staan en met zijn armen naar de lucht te bewegen terwijl hij een beetje springt, gaat de kokosnoot een flink eind de lucht in. Dan valt de kokosnoot met een klap op het cement. Pinocchio herhaalt dit tot de noot barst.
Deze uitvinding lijkt uniek te zijn, geen enkele andere aap op het eiland kent het kunstje. En door de complexiteit ervan lijkt de kans klein dat apen het hem na gaan doen. Pinocchio is dus de enige resusaap die kokosnoot op zijn menu heeft staan.
Volgens de onderzoekers is de truc specifiek en functioneel en verklaart dat wellicht waarom de andere apen er nog niet in geslaagd zijn om het na te doen. Dit suggereert ook dat bepaalde vormen van gedrag alleen onder hele specifieke omstandigheden kunnen worden overgedragen. De wetenschappers weten overigens nog niet welke omstandigheden dat dan zijn.

De aap op de foto is niet de aap uit het stukje.
Licentie foto: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0