Gecamoufleerde eieren

06februari2013
Bron tekst en foto: nationalgeographic.com, foto van George Lovell
Japanse kwartels zijn vogels die zich voornamelijk op de grond ophouden. Ook de eitjes worden op de grond gelegd, waar ze een makkelijke prooi zijn voor knaagdieren, slangen en hertachtigen. Maar de vrouwtjes houden wel rekening met de plaats waar ze hun eieren leggen, om ze zo goed mogelijk te camoufleren.
De eieren van de Japanse kwartel (Coturnix japonica) zijn vrij licht gekleurd met donkere vlekjes. Er zit wel veel variatie in het aantal en de grootte van de vlekjes, dus er is niet één ideale ondergrond voor de eieren. Volgens onderzoekers uit Schotland weten de vrouwtjes hoe hun eigen eieren er uit zien, en houden daarmee rekening bij het kiezen van de kleur van de ondergrond. In het tijdschrift Current Biology wordt uitgelegd hoe de kwartelvrouwtjes dit doen. Ze maken gebruik van twee soorten camouflage. Dat zijn schutkleur (in het Engels background matching of background coloration) en vormvervaging (in het Engels disruptive coloration). Wanneer een object dezelfde kleur heeft als de achtergrond, is dit een schutkleur. Bij vormvervaging wordt juist gebruik gemaakt van een patroon. Door het patroon is de vorm van het object niet zo duidelijk, de randen verdwijnen. Hiervan maken bijvoorbeeld zebra’s gebruik.
De kwartelvrouwtjes lijken beide technieken te gebruikten. De onderzoekers aan de kwartels vier verschillend gekleurde zanderige ondergronden aan. Kwartels die eieren legden met veel en grotere vlekken kozen een ondergrond die leek op de vlekken. Zij maakten gebruik van de vormvervaging. Maar kwartels die eieren legden met weinig vlekken kozen juist voor een ondergrond die overeen kwam met de achtergrondkleur van de eieren. Voor hen bood de schutkleur de beste vorm van camouflage.
Volgens de onderzoekers zijn kwartels niet speciaal slimmer dan andere vogelsoorten, maar kiezen ze de beste methode om hun eieren en dus hun nageslacht te beschermen.