Prieelvogel creeert illusie

15september2010
Bron: scientias.nl, foto Gaz via Wikipedia
Prieelvogels zijn bekend om de bijzondere constructies die ze bouwen - prieeltjes - en om hun uitgebreide baltsgedrag. Uit onderzoek is nu gebleken dat de mannetjes hun prieel zo bouwen dat ze zelf groter lijken - en dus interessanter - voor de vrouwtjes.
Grote prieelvogels bouwen een soort tunnel met een vloer van takjes en wanden van rechtopstaande takjes. De tunnel eindigt op een open terrein waar de vrouwtjes zich verzamelen. De tunnel dient als podium voor de mannetjes. Hier kan hij zichzelf aan de vrouwtjes tonen. Tussen de plek waar de vrouwtjes zich verzamelen en het podium legt het mannetje allerlei voorwerpen neer zoals steentjes, schelpen, bloemen en wat hij maar kan vinden. De voorwerpen worden echter niet willekeurig neergelegd. De absolute grootte van de voorwerpen neemt toe naarmate de afstand tussen de vrouwtjes en het podium groeit. Er ontstaat een optische illusie: het poduim lijkt kleiner en de man lijkt groter.
De onderzoekers draaiden de voorwerpen in volgorde om. De grootste voorwerpen kwamen aan de kant van de vrouwtjes te liggen, de kleinste bij het podium. Zo werd onderzocht hoe belangrijk de optische illusie voor het mannetje is. Binnen drie dagen hadden de mannetjes de voorwerpen weer goed gelegd. Volgens de onderzoekers is de prieelvogel de eerste niet menselijke diersoort die optische illusie gebruikt om anderen te misleiden. Volgens de onderzoekers toont het aan dat prieelvogels niet alleen structuur en kleur gebruiken (sommige soorten prieelvogels leggen alleen blauwe voorwerpen in hun prieel) maar ook de geometrie van de schikking gebruiken.

Terug naar de prieelvogels. Nadat de vrouwtjes zich verzameld hebben, kan de show beginnen. Het mannetje laat zich goed zien aan de vrouwtjes en zwaait wat met een gekleurd voorwerp. Vervolgens maakt hij nog een wandelingetje over het podium en dan kunnen de vrouwtjes die dat willen met hem paren. De vrouwtjes bouwen nu zelf een nest (niet bij het prieel) en nemen de broedzorg op zich.
Licentie foto: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0