Propere kakkerlakken

06maart2013
Bron: sciencemag.org, foto van Gary Alpert
Kakkerlakken hebben geen goede naam. Het zouden vieze beesten zijn die in smerige omgevingen leven. Niets is minder waar. Kakkerlakken zijn kieskeurig op hun eigen uiterlijk en dan vooral op hun voelsprieten.
De voelsprieten worden regelmatig schoongemaakt. De kakkerlak doet dit door de voelspriet met een voorpoot vast te pakken en de voelspriet dan door zijn mond te halen. Onderzoekers wisten al heel lang dat kakkerlakken en veel andere insecten zichzelf schoonhouden, maar weten nu waarom. Toen Amerikaanse kakkerlakken (Periplaneta americana) belet werd om hun voelsprieten schoon te maken door de monddelen voor 24 uur aan elkaar vast te lijmen, werd op de voelsprieten een glimmende, wasachtige laag ontdekt. Deze laag verstopt de minuscule openingen die naar de cellen leiden waarmee geur waargenomen wordt. Door de elektrische activiteit te meten in deze cellen werd duidelijk dat de laag de geur perceptie van onder ander voedsel verstoorde. De waslaag wordt permanent geproduceerd, waarschijnlijk om uitdroging te voorkomen. Door de voelsprieten schoon te maken wordt een overmaat aan was verwijderd en wordt ook stof en ander viezigheid die in de was blijft plakken, weggehaald.
Ook andere insecten die verhinderd werden om zichzelf schoon te houden (huisvliegen, Duitse kakkerlakken en bepaalde soorten mieren) hadden last van de viezigheid op hun voelsprieten.
Licentie foto: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0