Gedrag Europese Landschildpad

Basis gedrag

Schildpadden hebben zon nodig voor de aanmaak van D3 en om zich te warmen, maar zijn geen echte zonaanbidders. Daarom staan ze ’s morgens als het nog niet al te warm is bijna verticaal tegen bijv. boomstammen aan om zoveel mogelijk warmte te tanken. Daarna wordt er uitgebreid gegeten.
’s Avonds keren de dieren altijd terug naar dezelfde slaapplaats.
  • winterslaap

  • schildpadden die in hun land van herkomst een winterslaap houden kunnen dat ook in gevangenschap doormaken. De winterslaap is de gevaarlijkste periode van het jaar voor elke landschildpad. Het merendeel van de sterfgevallen onder de schildpadden doet zich namelijk tijdens en vlak na de winterslaap voor. Vaak is een matige conditie, zwakke gezondheid of de verkeerde voeding daarvan de oorzaak. Er is onduidelijkheid over de invloed van een winterslaap op de voortplanting. De enige verschillen die optreden zijn het veel vroeger leggen van de eieren door de niet-winterslapers, zowel wat betreft de eerste, de tweede als de derde leg. Het verschil kan meer dan een maand bedragen. De ingebouwde klok van een schildpad loopt gewoon dor; ook dieren die al jaren geen winterslaap hebben meegemaakt, eten extra grote hoeveelheden in oktober en november. Een aanhoudende hoge temperatuur houdt ze dan natuurlijk toch wakker en actief, als de wel winterslapende dieren al lang onder zeil zijn. Over het algemeen duurt een winterslaap ong. van november tot februari. De lengte daarvan is per soort varierend.

    Voordat men een schildpad in winterslaap laat gaan, is het nuttig de dieren enige malen in lauw water te laten baden. Dit moet men doen nadat de schildpad is gestopt met eten doordat de temperatuur gezakt is. Het baden kan ongeveer een half uur per keer, vanaf 3 weken voordat men het dier in winterslaap doet. Door te baden kan de schildpad vocht opnemen en het darmkanaal legen. Dit voorkomt problemen zoals het bederven van voedselresten in de darmen tijdens de winterslaap.
    Landschildpadden kunnen de winter uitstekend doorkomen in een kist of een geisoleerde doos. Een vorstvrije, rustige plaats is noodzakelijk. Om de doos te vullen kunt u bladeren, kunststof isolatiechips, hooi of een combinatie daarvan gebruiken.
    Het is verstandig om wekelijks even bij de schildpadden te kijken, als er toch wat aan de hand is, kan men tijdig ingrijpen. Tijdens zachte winters kan de temperatuur bijvoobeeld zo hoog oplopen, dat de dieren ontwaken. Controleer daarom regelmatig of de dieren niet boven op het isolatiemateriaal zijn gekropen, waardoor ze het risico lopen bij een volgende vorstperiode alsnog bevriezen.

    Na de winterslaap is het noodzakelijk de dieren weer heel langzaam op temperatuur te brengen. De overgang van zo’n 5 °C naar ong. 30°C moet in tenminste 14 dagen plaatsvinden. De beste temperatuur tijdens de winterslaap ligt tussen de plus 2°C en de plus 7°C. Bij hogere temperaturen zal het dier weer actief worden, maar onder de 15°C zal het dier niet gaan eten omdat het niet voldoende geactiveerd wordt. Bij wat hogere temperaturen zal de spijsvertering op ganag komen waardoor het dier verzwakt. Bij iets meer dan 15°C wil het dier nog niet eten, terwijl er dan wel energie verbruikt wordt.
    Na de winterslaap moeten de dieren weer uitgebreid in lauw water gebaad worden om het verloren gegane vocht weer aan te vullen en de werking van de organen te stimuleren. Aan het drink- en badwater kan men het beste 1 volle theelepel glucose per liter toevoegen ter stimulering van de lichaamsfuncties.

    Tropische schildpadden worden vanzelfsprekend niet in winterslaap gedaan. Het zou hun dood worden! Ook de Egyptische Landschildpad (Testudo kleinmanni) houdt geen winterslaap.
    Zeer jonge, zwakke of zieke dieren worden uiteraard niet in winterslaap gedaan omdat ze het risico lopen de winter niet te overleven. Door de temperatuur hoog te houden kan men dit voorkomen.

  • Zomerslaap

  • de vierteenschildpad (Testudo horsfield) houdt soms een zomerslaap, maar dit hangt af van de plaats van herkomst van het dier. Sommige Vierteenschilpadden zijn slechts drie maanden per jaar actief, in die maanden moet alles gebeuren. Het dier moet in conditie komen, paren, eieren leggen en voorraad aanleggen voor de komende rustperiode. De eieren komen dan soms pas het volgende jaar uit.

    Groepsveranderingen

    Wanneer er een groepsverandering optreed, in bijvoorbeeld de paartijd, is de opmerkingsgave van m.n. mannetjes zeer opvallend. Nieuwe groepsbewoners zijn binnen een minuut besnuffeld en opgespoord. Wanneer er een strijd losbarst tussen rivaliserende mannetjes kan het vaak hoog oplopen.

    Delen met andere diersoorten

    Het is niet mogelijk om dieren uit verschillende klimaatzones bij elkaar in een verblijf onder te brengen.